Ileus

Ileus se javlja kada creva izgube sposobnost da propuste svoj sadržaj, što može biti posledica mehaničkog bloka ili funkcionalnog poremećaja. Ovo stanje uzrokuje nakupljanje hrane, tečnosti i gasova iza mesta opstrukcije, što dovodi do rastezanja crevnog zida.

Rastegnuta creva postaju bolna i mogu izazvati mučninu, povraćanje ili potpuni gubitak apetita. Ako se ne leči, ovaj poremećaj može uzrokovati ozbiljne komplikacije, uključujući perforaciju creva i infekciju trbušne šupljine. Zato se ileus smatra hitnim stanjem koje zahteva momentalnu medicinsku intervenciju.

Ileus- zavezana creva

Ovo stanje je poznato kao “zavezana creva” u svakodnevnom govoru, iako to nije uvek tačan opis, jer se može javiti i bez stvarnog uvrtanja creva.
Iako je naziv “zavezana creva” često korišćen u svakodnevnom govoru, on ne pokriva sve vrste ileusa. U nekim slučajevima, kao što su paralitički ileus, nema fizičkog uvrtanja creva, ali se ipak javlja potpuni prekid kretanja sadržaja. Ovaj termin se koristi jer je najlakše prepoznatljiv laicima, ali je važno znati da ileus može biti uzrokovan raznovrsnim faktorima. Pravilan medicinski izraz je ključan za razumevanje prirode problema i adekvatnu terapiju. Bez obzira na naziv, simptomi su slični i uključuju nadutost, bol i nemogućnost pražnjenja.

Mehanički ileus

Mehanički ileus nastaje usled fizičke prepreke u crevima, poput tumora, priraslica ili stranih tela.
Mehanički ileus se razvija kada nešto fizički blokira prolazak sadržaja kroz creva. Ožiljno tkivo, nastalo nakon operacija, često je najčešći uzrok. Tumori, kako benigni tako i maligni, mogu suziti lumen creva i onemogućiti prolaz hrane. Strana tela, poput progutanih predmeta, takođe mogu izazvati mehaničku opstrukciju. Ove prepreke zahtevaju brzo dijagnostikovanje putem rendgena ili CT skeniranja kako bi se otkrila tačna lokacija bloka. Lečenje obično uključuje operaciju ili endoskopsku intervenciju kako bi se uklonila prepreka

Funkcionalni ileus

Funkcionalni ileus, s druge strane, javlja se kada creva gube sposobnost kontrakcije, najčešće zbog paralize ili upale.
Funkcionalni ileus nije uzrokovan fizičkom preprekom, već problemima u radu mišića creva. Paralitički ileus je čest nakon abdominalnih operacija ili kod pacijenata sa teškim infekcijama. Upale, poput pankreatitisa ili peritonitisa, mogu narušiti normalne nervne signale potrebne za pokretanje creva. Simptomi su slični mehaničkom ileusu, ali dijagnostika često otkriva odsustvo prepreke u crevima. Lečenje uključuje stabilizaciju pacijenta, smanjenje upale i stimulaciju crevne aktivnosti lekovima

Lečenje

Hospitalizacija

Hospitalizacija je ključna jer omogućava kontinuirano praćenje pacijentovog stanja i reagovanje na komplikacije. U bolničkom okruženju lekar može odmah proceniti težinu ileusa i odrediti odgovarajući tretman. Ovo uključuje pristup specijalizovanoj opremi i osoblju, što je važno u hitnim slučajevima. Stabilizacija pacijenta je prvi korak i omogućava da se spreče ozbiljnije komplikacije, poput sepsa ili odumiranja creva. Kod kuće nije moguće pružiti potrebnu brigu i intervencije koje su često hitne prirode.

Hidratacija

Hidratacija je ključna jer ileus često uzrokuje dehidrataciju zbog nemogućnosti apsorpcije vode i elektrolita iz creva. Intravenozne tečnosti obnavljaju ravnotežu elektrolita i sprečavaju komplikacije poput šoka. Nazogastrična sonda se koristi za smanjenje pritiska u crevima, što može ublažiti bol i povraćanje. Uklanjanjem vazduha i tečnosti smanjuje se rizik od pucanja creva. Ova metoda je neinvazivna i često prva linija terapije za simptomatsko olakšanje.

Hirurška intervencija

Kada dođe do potpune opstrukcije, creva više ne mogu transportovati sadržaj, što predstavlja opasnost po život. Hirurška intervencija postaje neophodna jer konzervativne metode nisu dovoljne da uklone blokadu. Operacija može uključivati uklanjanje tumora, priraslica ili stranih tela koji uzrokuju opstrukciju. Cilj hirurškog zahvata je vraćanje normalne funkcije creva i sprečavanje daljih komplikacija. Ovo je složen postupak koji zahteva iskusnog hirurga i adekvatnu postoperativnu negu

Ako se zbog opstrukcije prekine dotok krvi do creva, može doći do odumiranja tkiva (nekroze), što je hitno stanje. Hirurška intervencija u ovom slučaju uključuje uklanjanje nekrotičnih delova creva kako bi se sprečilo širenje infekcije ili trovanje organizma. Nekroza može dovesti do perforacije creva, što dodatno ugrožava pacijenta. Brza reakcija hirurga može spasiti pacijenta od teških posledica, uključujući sepsu i smrt. Ovo zahteva pažljivu procenu i efikasnu saradnju medicinskog tima.